Ślub to piękne i wzniosłe wydarzenie. Ukoronowanie miłości dwojga ludzi, pokrewnych dusz. Ale małżeństwo to nie tylko prawa i przywileje. To także obowiązki i ciężka praca, aby nasze serca mogły stale podążać w tym samym kierunku. Małżeństwo to bowiem instytucja uregulowana prawnie, więc niewypełnianie ich może skutkować poważnymi konsekwencjami. Czy można się przed tym ustrzec? O czym powinniśmy pamiętać przed ślubem? W poniższym tekście wyjaśniamy dokładnie, na czym to wszystko polega.
Czym jest małżeństwo?
Prawo stanowi, że małżeństwo jest związkiem dwojga ludzi, w którym – co warto podkreślić – każda ze stron ma równe prawa i obowiązki. Przysięga małżeńska to oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński (kontrakt), czyli zgoda na stosowanie się do obowiązków, jakie prawo nakłada na nas po ślubie. Ich katalog zawarty jest w art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Jakie są najważniejsze obowiązki małżonków?
Do najważniejszych obowiązków należą:
- prowadzenie wspólnego pożycia,
- udzielanie sobie wzajemnej pomocy,
- zachowanie wobec siebie wierności,
- wzajemne współdziałanie dla dobra rodziny, którą małżonkowie przez swój związek założyli.
Prowadzenie wspólnego pożycia
Na to pojęcie składa się utrzymywanie przez małżonków ścisłych więzi o charakterze duchowym, fizycznym i gospodarczym. Na czym to polega? A mianowicie:
- Więź duchowa polega na wzajemnym pozytywnym stosunku uczuciowym małżonków – w tym szacunku zaufaniu, szczerości, lojalności i wyrozumiałości oraz na respektowaniu osobistych cech małżonka, uwzględnianiu jego osobistych potrzeb, gotowości do ustępstw i kompromisów.
- Więź fizyczna to utrzymywanie współżycia płciowego, które jest uwarunkowane wiekiem oraz stanem zdrowia fizycznego i psychicznego każdego z małżonków.
- Więź gospodarcza to z kolei wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego, wspólne mieszkanie oraz wzajemne zaspokajanie potrzeb ekonomicznych i posiadanie wspólnego majątku.
Udzielanie sobie wzajemnej pomocy
Aspekt ten obejmuje w szczególności pomoc w gospodarstwie domowym i wychowywaniu dzieci, ale również wspieraniu małżonka w podjętych przez niego decyzjach i działaniach. Służy to przede wszystkim dobru założonej przez małżonków rodziny i ma wymiar zarówno moralny, jak i czysto fizyczny. Pomoc ta może być również świadczona w sytuacjach wyjątkowych: jeśli na przykład jedna z osób jest niepełnosprawna, chora lub ma problem z uzależnieniem.
Ważne! Obowiązek ten może zostać wyłączony w przypadku, gdy jeden z małżonków cierpi na chorobę psychiczną.
Zachowanie wobec siebie wierności
Co to pojęcie oznacza w praktyce? Jest to fizyczna i duchowa wspólność, z oczywistym wykluczeniem osób trzecich. W skrócie: małżonkowie są zobowiązani powstrzymać się od takiego postępowania wobec osoby trzeciej, która jest cudzołóstwem, czyli zdradą. Polega to na kontakcie fizycznym o charakterze seksualnym, ale nie tylko. Także takim, który jedynie stwarza jego pozory lub w innym sposób wykracza poza granice przyjętej normalnie obyczajowości i przyzwoitości.
Wzajemne współdziałanie dla dobra rodziny
Czyli wspólne rozstrzyganie o wszystkich istotnych sprawach. Gdy jednak nie są w stanie dojść do porozumienia, wówczas mogą zwrócić się o pomoc do Sądu, którego orzeczenie ma moc bezwzględnie wiążącą.
Małżonkowie mają także obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny, oczywiście wedle swoich możliwości zarobkowych oraz majtkowych.
Ważne! W małżeństwie obowiązuje zasada „równej stopy życiowej małżonków”, co oznacza, że mają oni prawo do życia na tym samym poziomie, bez względu na dochody. Jeśli jeden z małżonków nie wypełnia tego obowiązku, drugi ma prawo zwrócić się do Sądu o rozstrzygnięcie tej kwestii i zadośćuczynienie.
A co z prawami małżonków?
Bo przecież oprócz obowiązków, przysługują nam również prawa. Do najważniejszych z nich należą:
- prawo noszenia nazwiska małżonka,
- prawo zamieszkiwania w mieszkaniu przysługującym jednemu z małżonków,
- prawo do pobierania, w razie przemijającej przeszkody, należności przypadającej jednemu z małżonków.
Prawo noszenia nazwiska
Decyduje o nim oświadczenie, złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Może być złożone po zawarciu małżeństwa bądź jeszcze przed sporządzeniem zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających możliwość jego nawiązania (tzn. że małżeństwo może zostać zawarte). Jeśli takie oświadczenie nie zostanie złożone, małżonkowie zachowują swoje dotychczasowe nazwisko.
Warto wiedzieć, że małżonkowie mogą nosić zarówno nazwisko jednego z nich, jak również pozostać przy swoim dotychczasowym lub nawet połączyć je z nazwiskiem drugiego małżonka.
Ważne! Nazwisko utworzone wskutek takiego połączenia nie może zawierać więcej niż dwa człony.
Prawo zamieszkiwania
Jeśli prawa do mieszkania przysługują tylko jednemu małżonkowi, wówczas drugi z nich jest uprawniony do korzystania z niego, a wszystko w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. To samo dotyczy przedmiotów urządzenia domowego.
Ważne! Prawo to przestaje obowiązywać z chwilą ustania bądź unieważnienia małżeństwa, orzeczenia separacji lub rozwodu.
Prawo do pobierania należności w sytuacji przemijającej przeszkody
Jeśli taka sytuacja dotyczy jednego z małżonków, a oboje pozostają w we wspólnym pożyciu, drugi z nich może za niego działać w sprawach zwykłego zarządu. W szczególności może on bez pełnomocnictwa pobierać przypadające mu należności, chyba że sprzeciwia się temu małżonek, którego przeszkoda dotyczy. Sprzeciw jest skuteczny, o ile był wiadomy osobom trzecim.
Co jeszcze powinniśmy wiedzieć?
Nie zapominajmy, że po ślubie stajemy się odpowiedzialni za zobowiązania, zaciągnięte przez drugiego małżonka w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny. Jednak Sąd, na żądanie jednego z nich, może postanowić, że odpowiedzialność ponosi tylko ta osoba, która te zobowiązania zaciągnęła. Postanowienie to może zostać uchylone, gdy tylko nastąpi zmiana okoliczności.
Podsumowanie
Małżeństwo to wspaniała przygoda i ukoronowanie naszej miłości. Nie możemy jednak zapominać, że oprócz praw, mamy także obowiązki. Są one ustanowione kodeksem i obarczone konsekwencjami prawnymi. Nie oznacza to jednak, że powinniśmy bać się ślubu – ważne, żebyśmy świadomie i dojrzale podchodzili do kwestii zawierania małżeństwa.
Małżeństwo to piękna droga – jeśli oboje małżonkowie idą wspólnie i wiedzą, o co trzeba dbać i co chronić. Ta wiedza pozwoli przetrwać każdą burzę!
Jeśli kochasz, to po prostu pytaj! A my jesteśmy od tego, żeby pomóc to wszystko ubrać w słowa i rozwiać wszystkie wątpliwości.
Jeśli planujesz ślub lub jesteś w związku i chcesz wiedzieć więcej na temat małżeństwa – zapraszamy do naszej kancelarii. Zadzwoń lub umów się na konsultację!
