Zwierzęta hodowlane i podział majątku wspólnego to skomplikowana sytuacja. Wymaga ona wnikliwej analizy, zwłaszcza, gdy mamy do czynienia z hodowlą psów, kotów lub innych rasowych zwierząt. Dlaczego? Takie hodowle mają bowiem znaczną wartość materialną i sentymentalną. Zwierzęta hodowlane są z reguły traktowane jako części składowe gospodarstwa rolnego. Są jednak przypadki, kiedy hodowla, stado lub konkretne zwierzę stanowią samodzielną własność. I właśnie tego przypadku dotyczy ten wpis. Pojawiają się wtedy pytania: czy zwierzęta hodowlane wchodzą w skład majątku wspólnego i przede wszystkim czym on jest?
Definicja majątku wspólnego
Zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO), w skład majątku wspólnego małżonków wchodzą wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania małżeństwa, chyba że strony zawarły umowę majątkową wyłączającą wspólność ustawową. Wyłączeniu ze wspólności podlegają przedmioty majątku osobistego, czyli rzeczy, które małżonkowie nabyli przed ślubem lub w drodze spadku czy darowizny.
W przypadku hodowli zwierząt trzeba ustalić, czy jest ona elementem majątku wspólnego. Istotne jest wtedy zbadanie, kiedy i w jaki sposób została ona założona, a także kto wnosił poszczególne elementy (np. zwierzęta, sprzęt, środki finansowe) do małżeństwa).
Zwierzęta hodowlane a majątek wspólny
Orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, że stado zwierząt hodowlanych wchodzi w skład majątku wspólnego, o ile zostało nabyte lub powiększone w trakcie trwania wspólności majątkowej. Ważne jest, aby uwzględnić różnicę między zwierzętami wchodzącymi w skład gospodarstwa rolnego a zwierzętami stanowiącymi osobistą własność jednego z małżonków.
W przypadku, gdy stado zwierząt zostało częściowo przekazane jednemu z małżonków w drodze darowizny lub dziedziczenia, zwierzęta te będą należeć do jego majątku osobistego. Natomiast potomstwo zwierząt urodzone w czasie trwania wspólności majątkowej co do zasady wchodzi już w skład majątku wspólnego (o ile strony nie postanowiły inaczej).
Hodowla psów rasowych jako element majątku
Podobnie rzecz się ma z hodowlą psów rasowych i to niezależnie od tego, kto jest zarejestrowany jako hodowca. Psy nabyte przed ślubem lub za środki pochodzące z majątku osobistego, darowizny czy spadku, należą wyłącznie do majątku osobistego. Szczenięta, które urodziły się w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, stanowią już majątek wspólny małżonków (jeśli strony nie postanowiły inaczej).
Kluczowe znaczenie ma tutaj:
- data nabycia zwierząt – psy, które były własnością jednego z małżonków przed ślubem nie wchodzą w skład majątku wspólnego, ale zwierzęta urodzone w czasie trwania wspólności małżeńskiej już tak (chyba że strony ustaliły inaczej),
- dochody z hodowli – jeśli hodowla generowała przychody, mogą one być uwzględniane przy podziale majątku,
- koszty prowadzenia hodowli – inwestycje w hodowlę dokonane z majątku wspólnego (np. zakup karmy, woliery, szkolenia) będą uwzględniane przy jej wycenie.
Wycenianie zwierząt na potrzeby podziału majątku
Podział hodowli lub stada wymaga precyzyjnej wyceny. Wartość zwierząt może być uzależniona od:
- ich rasy, wieku i kondycji,
- wartości hodowlanej,
- kosztów utrzymania i opieki weterynaryjnej,
- potencjalnych dochodów z hodowli (np. sprzedaż szczeniąt).
W praktyce konieczne będzie powołanie biegłego, który oceni wartość rynkową zwierząt oraz ich wkład w gospodarstwo domowe lub hodowlę. Jeśli nie można podzielić zwierząt fizycznie, wówczas jedna ze stron może otrzymać rekompensatę finansową.
Jak podział wpływa na przyszłość hodowli?
Podział majątku wspólnego powinien uwzględniać nie tylko wartość materialną zwierząt, ale także ich przyszły potencjał dochodowy. Małżonek, który kontynuuje hodowlę, może zostać zobowiązany do spłaty drugiej strony, jeśli wartość hodowli znacząco wzrosła w trakcie trwania małżeństwa.
Podsumowanie
Podział hodowli zwierząt w ramach majątku wspólnego małżonków jest procesem złożonym. Wymaga on uwzględnienia wielu czynników, takich jak pochodzenie zwierząt, data ich nabycia, oraz dochody generowane przez hodowlę. Wartość hodowli powinna być ustalana na podstawie opinii biegłych, a podział przeprowadzony w sposób sprawiedliwy, z uwzględnieniem wkładu obu stron.
Jeśli potrzebujesz pomocy w ustaleniu, jakie elementy Twojego majątku wchodzą w skład wspólności majątkowej i jak przeprowadzić podział majątku wspólnego, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią.
Jeśli masz więcej pytań i szukasz odpowiedzi, koniecznie umów się na konsultację!
